این موضوعی است که سرهنگ مومنی، رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ می‌گوید و تاکید می‌کند که پراید با سهم ٤٥درصدی تقریبا نیمی از این خودروهای تصادفی را تشکیل می‌دهد و بعد از آن خانواده پژو بیشترین سهم را در تصادفات منجر به فوت داشته است. مومنی تاکید می‌کند که این آمار بدون توجه به تعداد خودروها و سهم آنها از بازار ایران تهیه شده است. گفته‌های رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ در شرایطی رخ می‌دهد که چندی پیش کمال هادیان‌فر، رئیس پلیس راهور انتقادهای تندی را علیه خودروسازان و کیفیت بدنه خودروهای داخلی مطرح کرده و گفت که آنها ارابه مرگ می‌سازند و در کشورهای دیگر به پراید و پژو ٤٠٥ مجوز تردد نمی‌دهند.
به جز این، ایرانی‌ها بارها کیفیت بدنه خودروهای داخلی را در فضای مجازی آماج انتقاد و حتی دستمایه شوخی قرار داده‌اند. خودروسازان درباره کیفیت بدنه‌های خودرو می‌گویند که آنها ناچارند بدنه خودرو را با ورقه‌های فولاد ایرانی تولید کنند که ضخامت آنها چند میکرون زیر استاندارد جهان است و البته فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو این موضوع را تایید کرده و به «شهروند» می‌گوید علاوه بر کیفیت فولاد بدنه خودروهای داخلی، رعایت‌نکردن برخی نکات توسط خودروسازان هم موجب ایمنی پایین بدنه‌های خودرو می‌شود.علیرضا نیک‌آیین، رئیس اتحادیه مکانیسین‌های اتومبیل هم می‌گوید استانداردهایی که در صنعت خودروسازی ایران لحاظ می‌شود، کف و حداقل استانداردهاست و البته برخی از این استانداردها به کل منسوخ شده‌اند.
بدنه خودروهای ایرانی نمی‌توانند استاندارد جهانی را پاس کنند
خودروهایی که با حیوانات تصادف کرده‌اند و بدنه‌شان بشدت آسیب دیده است... این تصاویر مدام در فضای مجازی بین ایرانی‌ها دست‌به‌دست می‌شود. حالا جاده‌های ایران سال‌هاست به قربانی‌گرفتن عادت کرده‌اند. نگاهی به آمار نشان می‌دهد که سهم خودروهای داخلی از تلفات جاده‌ای بیش از خارجی‌هاست. کارشناسان معتقدند عواملی همچون انحصاری‌بودن بازار از دلایل پایین‌بودن کیفیت برخی از خودروهای تولیدی داخل است. فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو که معتقد است کیفیت بدنه خودروهای داخلی قادر به پاس کردن استانداردهای کشورهای اروپایی نیست، می‌گوید: «استانداردهای اروپا هر سه سال یک بار مورد بازنگری قرار می‌گیرد، درحالی‌که برخی از خودروها بیش از ٣٠سال روی خط تولید در ایران باقی می‌مانند. همین مسأله موجب شده خودروسازان و زنجیره‌های قبلی آن (قطعه‌سازها و فولادسازها) هیچ تلاشی برای ارتقای کیفیت محصولات خود نکنند. البته خودروسازان می‌گویند از خودروهای داخلی به اندازه پولی که پرداخت می‌شود، باید انتظار داشت و نمی‌توان یک پراید ٤٠میلیون تومانی را با یک برند تویوتا که دست‌کم برای آن ٦٠٠میلیون تومان پول پرداخت می‌شود، مقایسه کرد.»
صافکاری‌ها پر از پراید و ٤٠٥
آخرین آمار منتشر شده راهور نشان می‌دهد خودروی پراید با ۲۴.۱۰ درصد، موتورسیکلت با ۱۵.۰۶ درصد، پژو ۴۰۵ با ۱۱.۹۲ درصد، وانت پیکان با ۶.۸۵ درصد، سمند با ۵.۱۵ درصد، وانت نیسان با ۴.۹۹درصد و کامیون با ۴.۶۲درصد به ترتیب بیشترین سهم از مقصران در تصادفات را به طور کلی به خود اختصاص داده‌اند.علیرضا نیک‌آیین، رئیس اتحادیه مکانیسین‌ها دراین‌باره می‌گوید: «پراید و ٤٠٥ بیشترین آسیب بدنه‌ای را در تصادفات می‌بینند و هر صافکاری را که نگاه می‌کنید چند تا از این مدل خودروها در دست تعمیر دارد.» او ادامه می‌دهد: «البته نمی‌توان گفت که بدنه خودروهای خارجی در تصادفات آسیب زیادی نمی‌بینند، اما تعداد تلفات و میزان آسیبی که به سرنشینان وارد می‌شود، قابل مقایسه با خودروهای داخلی نیست.»
سهم کیفیت بدنه در تلفات بالای جاده‌ای
روزانه نزدیک به ٩٠٠ نفر در تصادفات جاده‌ای کشور مصدوم و بیش از ٤٥ نفر کشته می‌شوند که میزان این حجم تلفات با برخی نبردهای خونین تاریخ کشور رقابت می‌کند.هزینه‌های مالی مستقیم این تصادفات بیش از چند‌هزار‌میلیارد تومان در سال برآورد می‌شود و هزینه‌های انسانی آن برای کشور غیرقابل جبران است. جدای از عوامل فنی، نمی‌توان سهم بدنه‌های کم‌مقاوم خودروهای داخلی را در تعداد بالای تلفات جاده‌ای ایران نادیده گرفت. آن‌گونه که کارشناس صنعت خودرو می‌گوید: «کاهش ضخامت ورق‌های فولادی و تعداد نقطه جوش‌ها موجب شده بدنه خودروها از استاندارد لازم فاصله بگیرند.
زاوه که مخالف داخلی‌سازی قطعه‌های مصرفی در خودروهای داخلی به هر قیمتی است، می‌گوید: «ورق‌های فولادی تولید داخل در شرایطی جایگزین ورق‌های اصلی شده که کشش و استحکام لازم را ندارند.» از آن طرف جاده‌مخصوص‌نشین‌ها هم می‌گویند که ناچارند ورق‌های فولادی مصرفی در صنعت خودرو را از تولیدکنندگان داخلی تهیه کنند و نوعی انحصار در این بخش شکل گرفته است. به همین دلیل فولادسازان هیچ تلاشی برای بهبود کیفیت و ارتقای استانداردهای لازم انجام نمی‌دهند. به گفته او ضخامت ورق‌های فولادی مصرفی در بدنه خودرو به دلیل به‌روزنبودن تکنولوژی کمتر از حد استاندارد اولیه این خودروهاست. شاید این تفاوت در حد چند میکرون باشد، اما همین تغییر اندک هم کیفیت و استحکام بدنه را زیر سوال می‌برد و بعضا خطراتی را برای سرنشینان این خودروها به همراه دارد.
٣٠سال تولید بدون هیچ تغییری
جالب است بدانید در این میان خودروسازان مدعی هستند که خودروهایی مانند پراید یا پژو ٤٠٥ موفق به پاس کردن تست‌های تصادف اتحادیه اروپا شده‌اند! فربد زاوه، کارشناس خودرو در واکنش به این مسأله می‌گوید: «باید توجه داشت این تست‌ها حدود ٣٠سال پیش انجام شده که معیارهای بررسی استاندارد خودرو با حالا زمین تا آسمان فرق می‌کرد.» به گفته او تعریف استاندارد خودروها در اروپا هر سه سال یک‌بار بازنگری می‌شود، اما خودروهای داخلی بعضا ٣٠سال بدون این‌که تغییری در کیفیت و تکنولوژی آن صورت گیرد، روی خط تولید باقی می‌مانند.
رئیس اتحادیه مکانیسین‌ها هم دراین‌باره می‌گوید: «گذشته از استانداردهای قدیمی، در ایران تولید خودرو با کف و حداقل استانداردها انجام می‌شود تا جایی که ایجاد برخی تجهیزات ایمنی اضافه آپشن به حساب می‌آید.» علیرضا نیک‌آیین، دراین‌باره مصداقی آورده و می‌گوید: «به‌عنوان مثال نصب دو ایربگ در تولیدات داخلی یک آپشن محسوب می‌شود، حال آن‌که برخی از خودروهای ژاپنی به ١٨ ایربک مجهز می‌شوند.»
بدنه خودرو کیلویی چند؟
اما بدنه خودرو با کیفیت فعلی برای خودروسازان داخلی چقدر آب می‌خورد؟ اگر فرض را بر این بگذاریم که در یک خودرو ٤٠٠کیلوگرم ورق فولادی مصرف شود و هزینه تمام‌شده هر کیلوگرم ورق را (با احتساب هزینه قالب‌گیری) کیلویی ٣٠هزار تومان در نظر بگیریم، در بدترین حالت، بدنه یک خودرو حدود ١٢میلیون تومان برای خودرو‌ساز آب می‌خورد.
بهترین کیفیت بدنه را کدام خودروها دارند
اگر به دنبال خرید یک خودرو با کیفیت بدنه قابل قبول هستید، ابتدا بهتر است سراغ خودروهای مونتاژی بروید. بررسی‌های «شهروند» نشان می‌دهد درحال حاضر پژو ٢٠٠٨ استانداردترین بدنه را بین تولیدات داخلی دارد. بعد از آن می‌توان مزدا ٣ و سراتو را بهترین خودروها به لحاظ کیفیت بدنه دانست. البته اگر در بین خودروهای تولید داخل به دنبال یک خودروی ایمن هستید، باید سراغ خانواده رنو ( تندر ٩٠، ساندرو ) بروید.
پراید را با تویوتا مقایسه نکنید
البته خودروسازان می‌گویند که در بحث ایمنی، منطقی و منصفانه نیست پراید ٤٠ میلیون تومانی را با یک تویوتای ٦٠٠میلیون تومانی مقایسه کنیم، چون اصلا هیچ وجه مشترکی میان آنها وجود ندارد. درواقع وقتی صحبت از پراید و پژو ٤٠٥ (قدیمی‌ترین خودروهای داخلی) می‌کنیم، نمی‌توانیم انتظار ایمنی و کیفیتی در سطح مثلا هیوندای و تویوتا داشته باشیم. این خودروها با توجه به قیمتی که دارند، سطحی از ایمنی و کیفیت را ارایه می‌دهند و باید در همان سطح از آنها انتظار داشت.