درآمد شهروندان، اما با شتاب کمتر افزایش یافت نتیجه این شد که مصرف نان، برنج، قند و شکر، گوشت (قرمز و سفید)، لبنیات، ماکارونی و… همگی از سال ۹۶ تا ۹۷ کاهش پیدا کرده به نوعی که سرانه مصرف ماکارونی از ۶/۵ به ۴/۵، برنج از ۶/۳۵ به ۳۳، نان از ۱۳۰ به ۶/۱۲۰، گوشت قرمز از ۶/۵ به ۷/۴، گوشت سفید از ۱/۲۲ به ۶/۲۰ و لبنیات از ۷/۵۴ به ۲/۵۲ کاهش پیدا کرده است. البته این جدول نشان می‌دهد که از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ همیشه روند کوچک شدن سفره خوراک مردم ادامه داشته است. برای نمونه میزان سرانه مصرف گوشت قرمز در سال ۱۳۹۰ حدود ۴/۷ کیلوگرم بوده که در پایان سال گذشته به ۷/۴ کیلوگرم رسید و این یعنی ۷/۲ کیلوگرم کاهش پیدا کرده است.

همین روند در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ نیز از سوی معاونت رفاه اجتماعی ارائه شده است.چرا چنین شده است و چرا ایرانیان باید هر سال از سطح رفاه مادی‌شان کاسته شود؟ یکی از مهم‌ترین دلایل این است که در دهه ۱۳۹۰ ایران پنج سال تحریمی را تجربه کرده و در سه سالی که اکنون یک فصل از آن باقی مانده، پیامد‌های تحریم زندگی را بر ایرانیان سخت کرده است. شهروندان ایرانی نشان داده‌اند به هر شکل و با هر ماهیتی راه مداراجویی با مدیران و بردباری در برابر تنگدست‌تر شدن را یاد گرفته و زندگی‌شان را بر این مدار می‌چرخانند. در برابر این رفتار شهروندان که به هر دلیل مدارا، مهربانی و سازگاری را بر ستیزه و نبرد ترجیح داده‌اند باید سر تعظیم فرود آورد و شکر کرد.

اما این پرسش هست که این روزگار تا چه زمانی می‌تواند ادامه یابد و شهروندان تا چه میزان باید گوشت، برنج، عدس، لوبیا، چای، روغن و تخم‌مرغ کمتری بخورند؟ یک سال، دو سال، پنج سال، ۱۰ سال؟ آیا چشم‌اندازی برای رها شدن از شر فقر و نابرابری و راهی برای رسیدن به نقطه روشن و مطمئن وجود دارد؟ شهروندان ایرانی این حق را دارند که دست‌کم دامنه‌ای از چشم‌انداز را برای دور انداختن این روز‌های سخت ببینند و بدانند تا کی و تا چقدر گوشت و برنج کمتری بخورند و در حسرت برگشت درآمدشان به روند مثبت انتظار بکشند.

محمد‌صادق جنان‌صفت