به گزارش رویترز، بخش انرژی ایران پس از اینکه دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا، در ماه مه از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران خارج شد، از اوایل نوامبر هدف تحریم قرار می‌گیرد.نفت ایران عمدتا توسط پالایشگاه‌ها در چین، هند، ژاپن و کره جنوبی خریداری می‌شود با این حال مشتریانی در ترکیه و اتحادیه اروپا نیز دارد. خریدارانی که بدنبال منبع تامین جایگزین هستند، نمی‌توانند به سادگی هر نفتی را در بازار انتخاب کنند.
آژانس بین‌المللی انرژی اخیرا هشدار داد با اجرای تحریم‌های نفتی علیه ایران و همچنین مشکلات تولید در نقاط دیگر، حفظ تامین بازار جهانی بسیار چالش برانگیز خواهد بود و به بهای کاهش ظرفیت تولید شناور صورت خواهد گرفت. به این ترتیب دورنمای بازار آرامش کمتری نسبت به مقطع کنونی خواهد داشت.ایران بدنبال پیشنهاد عربستان برای تولید بیشتر به منظور پوشش هر گونه کمبود عرضه از جانب ایران، اخیرا به اوپک اعلام کرد هیچ کشور عضوی نباید اجازه پیدا کند سهم صادرات نفت دیگری را بگیرد.
اما نگاهی به آمارهای صادرات نشان می‌دهد که حداقل در اروپا چنین اتفاقی روی داده و عربستان سعودی و عراق به این اقدام موفق شده‌اند.بر پایه آمار رهگیری کشتی و آمار رویترز، از آغاز سال صادرات ایران به اروپا ۳۵ درصد کاهش یافته و به حدود ۴۱۵ هزار بشکه در روز رسیده در حالی که صادرات عربستان سعودی دو برابر شده و صادرات عراق ۳۰ درصد رشد کرده است.
یک پالایشگاه در پاسخ به اینکه کدام گریدها جایگزین می‌شوند پاسخ داد: سعودی، بصره و اورال که گریدهای نفتی عربستان، عراق و روسیه هستند.عراق و عربستان تولیدشان را مجموعا ۲۴۵ هزار بشکه در روز از ابتدای امسال بالا بردند و قیمت فروش رسمی گریدهای نفتی سبک خود را برای مشتریان در آسیا کاهش دادند.
ایران پنجمین صادرکننده بزرگ نفت در جهان است که مشتریانش تحت تهدیدهای آمریکا ممکن است ناچار شوند جایگزین‌های دیگری را پیدا کنند.گرید "ایران لایت" یک نفت ترش مدیوم است که شیل آمریکا با وجود ارزانی و فراوانی نمی‌تواند جایگزین آن شود. اکثر پالایشگاه‌های جهان برای پالایش نفت با چگالی ۳۲ API مجهز شده‌اند در حالی که میانگین چگالی گریدهای شیل آمریکا ۳۵.۷ API است.
تاثیر تحریم‌های آمریکا بر قیمت گریدهای ترش آشکارتر است. قیمت معاملات فیزیکی نفت طی نیمه دوم امسال عمدتا کاهش یافته اما گریدهای اورال روسیه، بریتیش فورتیز و جیراسول آنگولا که همگی ترش هستند، در حوزه آتلانتیک برترین عملکرد را داشته‌اند و حدود چهار درصد افت کرده‌اند در حالی که گریدهای سبک‌تر و شیرین‌تری مانند اکوفیسک نروژ و بانی لایت نیجریه ۵ تا ۶ درصد کاهش قیمت داشته‌اند.
*ناوگان نفتکش‌های ایران به جنگ تحریم‌ها می‌رود
در همین حال پایگاه خبری آمریکایی بلومبرگ در گزارشی نوشت ناوگان نفتکش‌های ایران به صادرات نفت خام و میعانات ایران تحت تحریم‌های آمریکا کمک خواهند کرد. در شرایطی که مشتریان نفتی ایران با فشارهای فزاینده آمریکا برای توقف خرید روبرو هستند، شرکت مشاوره صنعتی FGE کاهش صادرات نفت ایران در سال میلادی جاری را پیش‌بینی کرده است. با این حال محموله‌های نفتی ایران به چین در چند هفته گذشته نشان می‌دهد چگونه تغییر مالکیت کشتی و شرایط قرارداد، ممکن است به ادامه صادرات نفت ایران کمک کند.
فروش نفت ایران از زمان خروج آمریکا از برجام و اعلام بازگشت تحریم‌های واشنگتن علیه تهران، کاهش پیدا کرده است. خریداران بزرگ آسیایی از جمله کره جنوبی و ژاپن اعلام کرده‌اند اگر نتوانند از تحریم‌ها معافیت بگیرند، وارداتشان به کلی متوقف خواهد شد. هند نیز ممکن است وارداتش را نیمی کاهش دهد. در این بین، پالایشگاه‌ها در جنوب چین درخواست آمریکا برای توقف خرید نفت ایران را رد کرده‌اند.
طبق یادداشت تحقیقاتی شرکت FGE، ایران می‌تواند به راحتی کل صادراتش را با استفاده از ناوگان نفتکش‌هایش ادامه دهد و پس از اجرای تحریم‌های آمریکا در چهارم نوامبر، چین مقصد اصلی صادرات نفت ایران خواهد بود.در ژوییه و دو هفته نخست اوت، صادرات نفت ایران به مقصد چین در نفتکش‌های ایرانی بارگیری شدند. قراردادهای خرید نیز برای به حداقل رساندن ریسک برای خریداران نفت تغییر کرد.
با واکنش شرکت‌های بیمه و شرکت‌های کشتیرانی بین‌المللی که نگران مجازات آمریکا هستند، نقش حیاتی ناوگان نفتکش‌های بزرگ VLCC، افرامکس و سوئزماکس ایران در تحویل نفت به مشتریان افزایش یافته است.از ابتدای امسال تاکنون حدود نیمی از ۲.۵ میلیون بشکه در روز صادرات نفت و میعانات ایران با استفاده از کشتی‌های ایرانی انجام شده است. با حساب میانگین زمان سفر یک ماهه به چین، ایران از حدود ۳۰ درصد از ظرفیت ناوگان خود برای محموله‌های نفتی‌اش استفاده می‌کند.شرکت ملی نفتکش ایران ناوگانی با ظرفیت حمل بیش از ۱۲۰ میلیون بشکه در روز دارد. شرکت ملی کشتیرانی ایران مجموعا ۷ میلیون بشکه در روز ظرفیت حمل دارد.